8 باد
سرعت بیش از 50 کیلومتر در ساعت هشدار دهنده است و با گذشتن از 70 تا 100 کیلومتر در ساعت مسلماً خطر ساز خواهد شد.تاثیر مدت زمان وزش باد نیز هر چند به سرعت آن بستگی دارد، ولی بادهای متوسط هم اگر بیش از یک روز و بطور ممتد بوزند، ثبات تودۀ برف را به خطر می اندازد.



9 برش
هرگاه به علتی یکپارچگی تودۀ برف دچار خلل شده و ناحیه ای از عرض شیب، شکاف بردارد، در صورت مساعد بودن دیگر شرایط، بهمن حادث م یشود. عوامل داخلی چون شکست قوس های تودۀ برف هنگام انبساط یا شکست به دلیل تحدب شیب از جمله این عوامل هستند.از دیگر علل شایع بر هم خوردن تعادل توده برف، ایجاد برش هایی توسط عوامل خارجی است. از جملۀ این عوامل عبور انسان و جائوران از عرض شیب است.

...................................................................................

بهمن شناسی

فصل دوم:

مقابله

شاید لفظ گریز واژه مناسبتری به جای مقابله باشد.
دست قهار طبیعت آن چنان قدرتمند است که هیچ نیروی بشری توان رو در رویی با آن را ندارد. تفکر ستیز باپدیده های طبیعی و خیال پیروزی بر آنها همواره محکوم به شکست است و باید پذیرفت دوری از خطر، فرار از آنو نهایتاً تسلیم و اطاعت از قوانین تغییرناپذیر طبیعت، تنها راه ایمنی از این حوادث است. بهمن نیز از این اصل مستثنی نیست و حتی جزو سرکش ترین این پدیده ها نیز هست.
معقولانه ترین کار دوری از چنین خطری است. برا ی این کار باید منطقۀ بهمن گیر را شناخت و خطر بهمن را پیش یبنی کرد که این مهم، به تفسیر در فصل قبل بیان شد. با این حال گاه مجبوریم از شیب های بهمن گیر عبورکنیم، پس بحث بعدی، چگونگی عبور از بهمن و روش نجات گرفتارآن است.

عبور از شیب های بهمن گیر

الف- قبل از عزیمت به منطقه

1. انتخاب نفرات و مسئولیت ها:
در چنین برنامه هایی، تازه کاران آموزش ندیده را با خود همراه نکنید.
سرپرستی گروه را به عهدۀ افراد مسن تر و خونسردتر بگذارید تا در هنگام بروز حادثه قدرت تصمیم گیری داشته باشند.در غالب تیم، یک پزشک یا فردی آشنا به امور پزشکی و کمک های اولیه را بگنجانید.مسئولیت هر فرد را در هنگام بروز حادثه، از قبل مشخص کنید، تا در آن زمان دچار دستپاچگی و اختلاف نظرنشوید.
2. برنامه ریزی:
نقشه ای از منطقه و نواحی بهمن گیر آن تهیه کنید و در صورت امکان مسیر حرکت خود را طوری طراحی کنید که از این نواحی نگذرد.نزدیکترین مراکز درمانی و کلیۀ محل هایی را که می توانند درصورت نیاز به شما کمک کنند، شناسایی کرده وتدبیری برای تماس فوری با آنها بیاندیشید.تحقیق کنید آخرین برف، کی در منطقه باریده و در کل وضعیت محل چگونه است؟
3. تمرین و هماهنگی:
قبل از شروع برنامه چگونگی طی مسیر و نحوۀ برخورد با خطرات احتمالی را تمیرن کنید، حتی اگر این کار برروی کاغذ انجام گیرد. این مهم باعث می شود ضعف های احتمالی که تقریباً همیشه وجود دارند، نمودار شده و باعث شوند چاره ای برای رفع آنها بیندیشید.
4. عاقبت اندیشی:
بومی ها را از برنامۀ خود مطلع ساخته و زمان حدودی رفت و برگشتتان را به آنها اطلاع دهید.این اطلاعات را در اختیار خانواده و دیگر کسانی که فکر می کنید در جستجوی شما مؤثر باشند نیز قرار دهید.ترتیبی اتخاذ کنید که در صورت لزوم، در کوهپایه سریعاً به وسایل نقلیه دسترسی پیدا کنید.اگر در 48 ساعت گذشته برف تازه ای باریده است و یا آفتاب بیش از 6 ساعت (در نبودباد) به صورت ممتد تابیده است، تا مساعد شدن شرایط، از ورود به منطقه و اجرای برنامه خودداری کنید.از بومی ها دربارۀ وضعیت راه ها پرس و جو کنید.
5. وسایل و ابزار آلات:
در صورت احتمال وقوع بهمن اقلام زیر مورد نیاز شما خواهد بود. پس آنها را تهیه کرده و به همراه ببرید.بیل تاشو (حداقل یک عدد) - میل سونداژ - نخ بهمن - کلنگ کوهنوردی – کرامپون - زنده یاب – تلفن - بی سیم- شیب سنج - ارتفاع سنج - بسته های گرمازای شیمایی - چند بسته شکلات - برانکار تاشو - جعبه کمکهای اولیه- پوشاک مناسب

ب- قبل از عبور از شیب
اکنون وارد منطقه شده اید و قصد عبور از شیبی را دارید که احتمال ریزش بهمن در آن وجود دارد، اما کدام راه برای عبور مناسبتر است. پس قبل از هر کاری مسیر مناسب را طبق دستورات زیر اننتخاب کنید.
Travers - 1. حتی المقدور به صورت عرضی از شیب عبور نکنید ، ممکن است برف را ببرید.

2. مسیر عبور خود را طوری انتخاب کنید که از کنا رموانع، درختان، صخره ها و تراس ها بگذرد.

3. در شیب های بلندتر از بیست متراز زیر یال و یا انتهای شیب تراورس نکنید، زیرا در بالای شیب بیشترین میزان کشش از سوی قسمت های زیرین وجود دارد و در انتهای شیب راه گریزی از بهمن احتمالی نیست.مناسبترین محل برای تراورس کردن شیب، بالاترین خط عبوراست. برا ی این کار ابتدا از کنار شیب به بالاترین نقطه صعود کرده ،شیب را تراورس کنید و از سمت دیگر پایین بیایید.

4. اگر در زیر شیب قرا ر دارید به صورت کاملا عمودی از شیب بالا بروید و بعد از رسیدن به سر یال ازروی آن، مسیر را ادامه دهید

5. دقت کنید برا ی عبور از یال، نباید از سر آن گذشت، توصیه م یشود حداقل 5 متر پایین تر از سریالحرکت کنید تا در صورت وجود نقاب برفی در مسیر، آن را ببینید. نقاب برفی ها همانطور که گفته شد بسیار شکننده اند و با عبور از روی آنها ممکن است به سادگی فرو ریزند و سبب بهمن شوند،بنابراین به محض رؤیت نقاب، باید به سمت دیگر یال تغییر مسیر داده و راه را از آن جهت ادامه داد.
نقاب ها در اواخر زمستان، در یک سوم اولیۀ خوددچارخمیدگی و نهایتاً شکاف هایی م یشوند که ما آن را خط شکست نقاب می خوانیم.

6. اگر در برف جای پایی وجود دارد که نشان از مسیر عبور می دهد، قبل از بررسی، به آن اعتماد نکنید،شاید گروه قبلی مسیر درستی را انتخاب نکرده باشند.

7. سعی کنید هنگام بازگشت نیز، اگر از همان شیب بر می گردید از جای پای قبلی خود استفاده کنیدتاتعداد سوراخ هایی که در برف ایجاد شده بیشتر نشود.

حال که مسیر ر انتخاب کرده اید، مراحل زیر به ترتیب انجام دهید و برا ی عبو رآماده شوید.

1. تا جایی که امکان دارد سکوت کنید، زیرا در این صورت، صدای لغزش های اولیه حرکت احتمالی تودۀ برف را خواهید شنید، همچنین ممکن است صدای بلند شما باعث تحریک برف ها شود.

2. نخ بهمن را به خود متصل کنید و دنبالۀ آن را آزاد بگذارید.آمار نشان می دهد، اغلب کسانی که نخ بهمن به خود بسته اند، زنده مانده اند.

3. همۀ لباس های خود را بپوشید، بند آنها رامحکم کنید و درزهایشان را مسدود نمایید.

4. به هر شکل ممکن دهان و بینی خود را بپوشانید، تا از ورود ذرات برف به ریه ها جلوگیری کنید،خصوصاً اگر بهمن پودری باشد، در این صورت برف به صورت اسپری به هوا پخش م یشود و فقط بایک تنفس، حجم زیادی برف وارد ریه ها شده و سبب یخ زدگی آنها می شود.
5. برای اینکار می توانید کلاه چشمی خود را پایین بکشید و یا پارچه ای را محکم به دور بینی و دهان ببندید، همچنین اگر خطر سقوط بهمن پودری زیاد است، می توانید کوله پشتی خود را خالی کرده وهنگام بروز بهمن آن را روی سر بکشید.

-6 در برف های نرم، بهتر است برای جلوگیری از فرو رفتن در برف، از راکت برفی کمک بگیرید.

-7 تمامی وسایلی را که به شما متصل است، آزاد کرده و شل نگه دارید، تا در صورت وقوع بهمن آنها را به راحتی و به سرعت از خود جدا کنید، زیرا م یتوانند باعث گیر کردن شما به موانع و نتیجتاً صدمه دیدن به وسیله فشار بهمن شده و یا خودشان باعث آسیب مستقیم به شما شوند . مثلا تیغه کلنگ می تواند انواع جراحات را ایجاد کند و یا کوبه پشتی ضمن درگیر شدن با موانع، کتف شما را بشکند.باز شدن این وسایل همچنین باعث آزادی عمل شما می شود. بنابراین اگر اسکی به پا دارید آن را در آورید، بندهای کوله پشتی را از دست خارج کرده ودر نوک شان هها قرار دهید، تسمه کلنگ را از دور مچ جدا کنید، عینک را از چشم برداشته و در کوله قرار دهید و…

-8 اگر شیب کوتاه است به صورت انفرادی و تک تک عبور کنید.

-9 فردی رامسئول زیر نظر گرفتن عبور کننده نمایید تا هنگام فرو رفتن او در بهمن، محل دفن او را به خاطر بسپارد.

-10 اگر عرض شیب زیاد است و نمی توان انفرادی از آن عبور کرد، با فاصلۀ 50 متری از هم عبور کنید، تا اگربهمن فرو ریخت همه را با خود نبرد.

-11 هرگز خود یا دیگری را حمایت نکنید، چرا که نه تنها هیچ طنابی تحمل فشار بهمن را ندارد بلکه اینکار باعث خرد شدن بدن حمایت شونده زیر فشار بهمن و نیز به داخل کشیده شدن حمایت کننده (اگر حمایت روی بدن باشد) می شود.

-12 یک کیف کمری حاوی کمی شکلات، بسته گرمازا و در صورت وجود ب یسیم، در زیر لباس به خود ببندید.

ج-عبور از شیب

اکنون برای عبور از شیبی که احتمال وقوع بهمن را در آن می دهید، آماده اید، پس ضمن بکار بردن دستورات زیر به آرامی شروع به حرکت کنید :

-1 فرض را بر این بگذارید که در حین عبور شما، حتماً بهمن می آید، پس کاملاً آمادگی مواجهه با آن را داشته
باشید.

-2 کاملاً سکوت کنید.

-3 گام هایتان را بلند، نرم و آهسته بردارید.

-4 هنگام برف کوبی، برف ها را زیاد محکم نکوبید تا باعث لرزش شود.

-5 گوش هایتان را تیز کنید تا هر صدای مشکوکی را بشنوید.

-6 اگر صدایی شنیدید یا احساس خطر کردید بایستید و دیگران را نیز در جریان قرار دهید.

-7 پا در جای پای نفر اول بگذارید.


د-اگر هنگام عبور بهمن فرو ریخت

هر چند گفتن این حرف مشکل است، اما سعی کنید به حرکات خود مسلط شوید، سپس اعمال زیر را به ترتیب انجام دهید.

-1 به سرعت و قبل از رسیدن بهمن، تمامی وسایلی را که به شما متصل است و قبلاً آنها را شل کرد هاید،؟ از خود جدا کرده و به اطراف پرتاب کنید (بجز نخ بهمن و وسایل گفته شده).

-2 به هر مانعی که در اطراف وجود دارد، پناه ببرید (مثل صخره یا درختی قطور)

-3 اگر بهمن پودری است، مطمئن باشید راه گریزی وجود ندارد، پس اگر حداکثر در 3 متری شما پناهگاه امنی قراردارد به سمت آن بروید، در غیر این صورت رو به دره، بر زمین بنشینید، زانوها را خم کرده، سر را روی آنهاقرار داده و دست ها را در پشت گردن قلاب کنید، بدین ترتیب حالت گلوله ای شکل پیدا کرده و هنگام برخورد بااین نوع بهمن، که خصوصیات آن را می دانید، کمتر به هوا پرتاب خواهید شد، همچنین فضای لازم برای تنفس را درجلوی صورت ایجاد می کنید.

-4 اگر بهمن آبدار، خیس، یا مخلوط است، سعی کنید با دست و پا زدن و شنا کردن، خود را روی برف نگاه داشته وکمتر در آن فرو روید.

-5 اگر بهمن یخی یا تخت های است، با زانوهای خم شده سر پا بایستید یا حداقل حالت نیمه نشسته به خود بگیرید، تابتوانید با پریدن از روی تکه های شناور یخ، از کشیده شدن به زیر آنها جلوگیری کنید.

-6 فریاد بزنید تا اگر از دید دیگران خارج شدید، موقعیت حدودی شما را بدانند.

-7 لحظه ای که فرو رفتنتان در بهمن قطعی شد، با قفل کردن آرنج ها مقابل صورت، فضای لازم برای تنفس در برف را فراهم کنید، بدین ترتیب شما یک کپسول اکسیژن همراه خواهید داشت.

فصل سوم : نجات

شخص یا اشخاصی گرفتار بهمن شده اند و در زیر آن مدفونند. چه کسانی و چگونه باید به بهمن زده کمک برسانند و او را نجات دهند؟
بهمن زده خود اولین کسی است که می تواند خودش را یاری کند پس:
الف-اگر دچار بهمن شدید و در آن فرو رفتید:

-1 حالت فضا ساز آرنج هایتان را همچنان جلوی صورت حفظ کنید تا بهمن از حرکت بایستد.

-2 خونسردی خود را حفظ کنید و امیدوار باشید.

-3 بهمن آنقدر شما را به دور خود چرخانده است که موقعیتتان را گم کرده اید و و نه تنها نم یدانید رو به چه سمتی دارید، بلکه حالتتان از نظر افقی، عمودی یا مایل بودن نیز نا مشخص است.ممکن است سر شما پایین تر از پاهایتان قرار گرفته باشد و حتی سروته شده باشید.این حالت بسیار خطرناکی است، زیرا خون در مغز تجمع کرده و ممکن است سبب مرگ شود، پس با بیرون ریختن آب دهان، موقعیت خود را پیدا کنیدو اگر وضعیتتان مناسب نیست، سعی در اصلاح آن نمایید.

-4 اگر دچار خونریزی شدید در یکی از اعضا هستید، عضو مربوط را به برف بفشارید تا خونریزی کنترل شده و یا ازشدت آن کاسته شود.

-5 برای رسیدن به سطح برف تلاش کنید. اینکار در بر فهای پودر بسیار آسانتر است.اگر نور از برف ها عبور کرده و به شما می رسد، مطمئن باشید بیش از 50 سانتی متر با سطح برف فاصله ندارید.

-6 اگر نمی توانید خود را به سطح برف برسانید ، با ضربه زدن به برف های اطراف و فشردن آنها، فضای بیشتری برایتنفس ایجاد کنید.بدانید که در بین منفذهای برف، هوای زیادی وجود دراد که به این روش آزاد م یشود.

-7 اگر بی سیم یا وسیله ارتباطی دیگری به همراه دارید، از آن استفاده کنید.

-8 داد و فریاد کنید تا صدای شما را بشنوند و به کمک شما بیایند.

-9 اگر نمی توانید برای نجات خود کاری انجام دهید، در صورت وجود اکسیژن کافی، غضلات خود را دائماً منقبض و منبسط (شل و سفت) کنید، تا سوخت و ساز بدن بالا رفته و گرم شوید، اما اگر اکسیژن کافی نیست فعالیت خودرا به حد اقل برسانید تا در مصرف اکسیژن صرفه جویی شود.

-10 از مدفوع یا ادرار کردن بپرهیزید تا انرژی گرمایی موجود در بدنتان هدر نرود، اما اگر کاملاً مطمئن هستید که برای نجاتتان به زودی از سگها استفاده می کنند اینکار را انجام دهید، زیرا بدین طریق حس بویایی سگ ها تا 50درصد موفق تر خواهد بود.

-11 در استفاده از بسته گرمازا عجله نکنید، اینکار را تا زمانی که بدنتان سرد نشده است، به تاخیر بیندازید.

-12 تا جایی که امکان دارد از خواب بپرهیزد.

-13 هرگز ناامید نشوید، بارها دیده شده است که افرادی پس از حتی یک هفته گرفتار بودن در بهمن، زنده و سالم بیرون آمده اند. در کوهستان ناامیدی و عدم اعتماد به نفس، مساوی با مرگ است.

ب-جستجو:

اینجاست که نتیجه تمرینات شما و هماهنگی های قبلی رخ می نماید.به عبارت دیگر همه چیز بستگی به سرعت عمل، تجربه و جستجوی صحیح دارد، عدم رعایت این سه عامل علت اصلی ناکام ماندن عملیات نجات بهمن زده هاست.سرما، فشار تود ههای برف، کمبود اکسیژن، جراحات وارده و دیگر مشکلات، شخص بهمن زده را به شدت به مخاطره انداخته و از امید به رهایی او می کاهد.بطور کلی با هر ساعتی که بهمن زده در زیر برف م یگذراند، احتمال زنده ماندنش به نصف تقلیل می یابد.
جدول زیر طبق آمار، رقم دقیقی از درصد زنده ماندن گرفتاران بهمن را با گذشت زمان نشان م یدهد.
زمان احتمال زنده ماندن بهمن زده
بعد از یک ساعت ۴۵٪
بعد از دو ساعت ۲۸٪
بعد از سه ساعت۱۸٪
بعد از چهار ساعت ۱۰٪

ترتیب عملیات جستجو

-1 در بخش اقدامات قبل از عبور گفتیم که شخصی باید مسئول نگاه کردن به عبور کننده شود. این شخص در زمان وقوع حادثه به هیچ عنوان نباید موقعیت خود را ترک کند (اگر خطری او را تهدید نمی کند) و با به خاطر سپردن محل بلعیده شدن شخص عبور کننده در بهمن، دیگران را برای رسیدن به آن نقطه راهنمایی کند.

-2 هنگام جستجو سکوت را رعایت کنید و ترجیحاً از اشارات کمک بگیرید، بدین ترتیب می توانید اگر صدایی از
بهمن زده بلند شود آن را بشونید.

-3 چند نفر را با راهنمایی دیده بان به محل دفن بهمن زده بفرستید تا تمامی نواحی احتمالی را کند و کاو کنند .

-4 به دنبال نشانه و اثری از بهمن زده بگردید.وسایلی مثل کوله پشتی، تکه ای از لباس، یکی از ابزارآلات و از همه مهمتر، نخ بهمن می توانند نشانه های خوبی باشند.برای اینکار 5 تا 6 قدم از یکدیگر فاصله گرفته، مخروط بهمن را از قاعده به سمت راس جستجو کنید.اطراف موانعی مثل درختان، صخره ها، بریدگی ها و پله ها را با دقت بیشتری بررسی کنید. جستجوی حاشیه بهمن رابرای آخر کار بگذارید، اما انتهای شیب از این قاعده مستثنی است و بیشترین تعداد بهمن زده ها در این قسمت پیداشده اند.

-5 اگر تعداد نفرات یا وسایل، برای جستجو کافی نیست، خبر هترین عضو گروه را (ترجیحاً با یک همراه) به دنبال کمک بفرستید. خبره ترین فرد گروه، به این دلیل که بتواند بعد از شوک ناشی از حادثه، به سلامت به محل مورد نظررسیده و کمک بیاورد.


-6 اگر می توانید از سگ های آموزش دیده کمک بگیرید از تردد بی مورد و ورود اشخاص متفرقه به محل جلوگیری کنید، زیرا جای پای آنها باعث ایجاد بوهای اضافه شده و کارسگها را مشکل می کند .

-7 به سرعت گروهی را برای سونداژ کردن تشکیل دهید. معمولاً 15 تا 20 نفر ت